Başlık : KARAMAZ OĞULLARI VEYA KARAMAZOV KARDEŞLER
Yazar : Ş.Nezih Kuleyin
Dostoyevski’nin ünlü romanı Karamazov Kardeşler’deki kahramanların soyadlarının bizim dilimizdeki ses uyumuna ne kadar yakın olduğu ilk bakışta hissedilir. Ben de hissetmiştim. Soy belirten ‘ov’ ekini attığınızda geriye kalan ‘karamaz’ günümüz Türkçesinde hiç de yaygın bir sözcük olmaması uzun bir süre sözcüğü araştırmamı engelledi.
Sonra insanı hadi artık bunu da görmezden gel diyen olaylar birbiri peşi sıra sökün etmeye başladı. Neredeyse her köşe başında ‘karamaz’ beni bekler olmuştu.İlk önce Baki çıktı karşıma, avazeyi aleme Davut gibi salarken şöyle demişti.
Minahanım Tekleli geldi peşi sıra . ‘Rus Dilindeki Türk Sözleri’ adlı kitabında ‘Karamazov’ un Rusya’da kullanılan Türkçe soy adlarından birisi olduğunu söylüyordu.
Onu Yozgat’a bağlı Akdağmadeni ilçesi hakkında yazılan yazılar izledi. Akdağmadeni’nde yaşayanlar karamaz ağacının sadece kendi ilçelerinde endemik olarak var olması ile övünüyorlardı.
Ülkemizde yüzlerce insanın soyadının ‘Karamaz’ olması da çabası. Şüphesiz onlar Dostoyevski’nin ünlü romanının kendi soyadlarından gelen ama Rusya’da yaşayan kişiler için yazıldığını biliyorlardır.
Haklı olarak diyeceksiniz ki tamam bunların hepsi ‘karamaz’ da ‘karamaz’ ne demek. Karamaz aslında olumsuzlanan bir fiilin aslı ‘karamak’. ‘Karama’ eylemi yapmak anlamına geliyor örneğin ‘uyumak’ nasıl ‘uyuma’ eylemi yapmak ise ‘karamak’ da karama eylemi yapmak.’Uyumaz’ da ‘uyuma’ eylemi yapmamak.
Ali Püsküllüoğlu Türkçenin Büyük Sözlüğü’nde karama’nın anlamını: hor görmek, beğenmemek, olarak açıklıyor. Karamazın ne olduğunu anlıyorsunuz değil mi? Kimseyi aşağılamayan, herkesi beğenen demek.
İşte böyle bir dünyada yaşıyor Türkiye’deki Karamazlar ile Rusya’daki Karamazovlar.